Wystawa stała Muzeum Miasta Gdyni - "Gdynia - Dzieło Otwarte"

 Muzeum Miasta Gdyni przygotowuje cykliczne wystawy nawiązujące szeroko do życia i historii miasta. Poza tymi wystawami i różnymi eventami istnieje, również wystawa stała. “Gdynia - dzieło otwarte”, bo taki ma tytuł, ściśle nawiązuje do historii miasta i do tego jak powstało, jak powstawało i jakie są jego problemy. Wybierzmy się, zatem na ulicę Zawisza Czarnego 1 i sprawdźmy co można zobaczyć na stałej ekspozycji muzeum.

Jak powstała Gdynia?

To podstawowe pytanie na które znajdziemy odpowiedź w Muzeum Miasta Gdyni. Historia jest bardzo prosta. Na mocy Traktatu Wersalskiego podpisanego w 1919 roku Polska odzyskała dostęp do morza. Nie odzyskała jednak Gdańska, który był zamieszkały głównie przez Niemców. Gdańsk stał się Wolnym Miastem pod opieką Ligi narodów, ale Polska miała mieć przywileje w korzystaniu z infrastruktury obecnej w Wolnym Mieście Gdańsk. Okazało się to zbyt trudne ponieważ różnice między Niemcami i Polakami były zbyt duże, a problemy zbyt poważne do rozwiązania. W związku z tym, że Polska została w rzeczywistości pozbawione głównego portu byłej Rzeczypospolitej powstała potrzeba. Potrzeba budowy portu.

Te i wiele innych informacji znajdziecie na ekspozycji wystawy “Dzieło otwarte” w Muzeum Miasta Gdyni. Tak naprawdę to dopiero początek bardzo ciekawej historii.

Ludzie

Ciekawym elementem wystawy “Dzieło otwarte” są ludzie. Ludzie, którzy mieszkali w Gdyni i w jakiś sposób się przysłużyli do jej rozbudowy lub rozwoju. Przy okazji słuch o nich nie zaginął i można było ich działalność udokumentować w jakikolwiek sposób. 

Bosy Antek

To określenie stosują czasami młodzi Polacy urodzeni w rejonie Kaszub. Obecnie określa ono osobę przyjezdną nie pochodzącą z rejonu w którym przebywa. Młodzi Kaszubi znają to określenie od swoich dziadków lub rodziców i uznają je za żartobliwą formę dokuczania kolegom i koleżankom. Określenie to pochodzi z czasów zaborów kiedy to ludzie migrowali za lepszym bytem z zaboru pruskiego do pruskiego. Utrwaliło się, jednak mocno na Kaszubach.

Dlaczego to powiedzenie kojarzone jest teraz głównie z Kaszubami? Gdynia to niegdyś była mała wieś na Kaszubach. W czasach prężnej rozbudowy zjeżdżali się tu Kaszubi z okolicznych rejonów ale również ludzie z odległych zakątków kraju. Ci ludzie poznawali się, zawierali przyjaźnie i ciężko pracowali. Łatwo się domyślić, że Kaszubi ochoczo używali wówczas określenie “bosy Antek”. Wszak ludzie przyjeżdżający do pracy podążali za lepszym bytem i szukali możliwości zarobku. Warto zaznaczyć też, że w takiej sytuacji w jakiej budowano Gdynię niekoniecznie wszyscy przyjezdni i już mieszkający byli do siebie pozytywnie nastawieni.

Obecnie ta bariera pomiędzy regionami jest zatarta. Kaszuby to już, jedynie region kulturowy i rejon na mapie. Szybki napływ ludności i rozrost miasta wymógł niejako unifikację i wrzucił wszystkich brutalnie do jednego worka. Pomimo wielu nieprzyjemnych przypadków waśni pomiędzy Kaszubami i Polakami wszyscy siłą rzeczy znaleźli się w Gdyni i tutaj budowali swoje domy obok siebie. Dobrym dowodem na to jest wiele ślubów polsko-kaszubskich z okresu międzywojennego.

Prawda Historyczna

Historia to na tyle ciekawa dziedzina nauki, że jej punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Nawiązując do poprzedniego akapitu punktem widzenia wystawy stałej w Muzeum Miasta Gdyni jest najwyraźniej obecne miasto Gdynia. Historia napływu ludności z południowych części Polski na Kaszuby jest pokazana jedynie w pozytywnym kontekście. Jak wiadomo tak nie było i w sumie to nadal tak nie jest. Młodzi Kaszubi niewiele mają  wspólnego z dawną kulturą ale osoby starsze często mają swój pogląd na świat bazując na podstawie swoich, trudnych doświadczeń. Często na Kaszubach do tej pory można spotkać się z niechęcią do “miastowych”. Oczywiście jest to marginalny problem. Właściwie to nie problem tylko rzeczywista sytuacja, a problem w ogóle nie istnieje. Bo jakie to ma w obecnych czasach znaczenie? Niemniej, jednak należy mieć z tyłu głowy, że nie wszyscy i nie zawsze żyli w zgodzie w dawnej Gdyni, która rozwijała się w niemal ekspresowym tempie.

Emigracja

Jednym z ciekawszych działów wystawy jest ten dotyczący emigracji. Gdynia była jednym z głównych miejsc z których z Polski wyjeżdżano. Statki oceaniczne wypływały z dworca morskiego w Gdyni zazwyczaj z kompletem pasażerów. Nie bez powodu w budynku starego dworca morskiego uruchomiono Muzeum Emigracji Gdyni. Historia ta jest bardzo ciekawa i na pewno jest co dokumentować.

W Muzeum Miasta Gdyni podane jest to w dość ciekawej formie. Poznajemy kilka historii osób i rodzin, których los zaprowadził w odległe miejsca. Podzieliłbym dwa powody dla których osoby wyjeżdżały z Gdyni. Przynajmniej według mnie tak to jest pokazane na wystawie stałej. Pierwszy rodzaj emigracji to odkrywcy i podróżnicy. Polacy nie są znani ze podróżowania zbytniego ale każdy naród tak naprawdę ma swoich podróżników. W muzeum możemy poznać kilka ciekawych historii z podróży do odległych i nieznanych w tamtych czasach zakątków świata. Wyeksponowanych jest wiele pamiątek, które odkrywcy przewieźli.

Drugi rodzaj emigracji jest z bardziej życiowych powodów. Wiele osób, mianowicie zmusiła do tego sytuacja gospodarcza lub polityczna. Nie brakuje opisów ucieczki ludności przed niemcami przed i podczas Drugiej Wojny Światowej. Wyjazdy po wojnie, również nie były rzadkie i wiele fal emigracji przepływało właśnie przez Gdynię. Głównym celem były Stany Zjednoczone Ameryki i swoista brama do nich czyli Nowy Jork. Znaleźć można wiele opisów tego co zmusiło ludzi do wyjazdu. Zapoznać się z ich losami począwszy od problemów przed którymi musieli uciekać, przez zaokrętowanie się na statek w Gdyni, zejście na Wyspę Ellis w Nowym Jorku, aż po ogólny opis dalszych losów.

Dla kogo Muzeum Miasta Gdyni?

Do muzeum aby zobaczyć wystawę stałą polecam iść każdemu mieszkańcowi Trójmiasta. Nie tylko Gdyni ale również okolic. Nie każdego interesuje historia i nie każdy czuje się z miastem związani ale ci których ciekawi los “miasta z morza i marzeń”. Poznać można ogólny zarys historyczny tego jak powstawało miasto. Od małej rybackiej wioski na Kaszubach po wielkie, polskie, portowe miasto. Historia tego miasta to ewenement na polską skalę, a może i nawet europejską. Rozwój i rozrost zakłóciła wojna i zahamowała komuna ale wiele założeń postawionych ponad sto lat temu zostało zrealizowanych. Ile nie zostało zrealizowanych? Na to pytanie każdy pewnie znajdzie swoją odpowiedź.

Na koniec zachęcam do odwiedzania i polubienia strony na Facebook Co w Trójmieście, aby żadna tego typu relacja Wam nie umknęła. Po informacje na temat aktuanych wydażeń w Muzeum Miasta Gdyni odsyłam na oficjalną stronę muzeum.